Definities

Actieve conservering

Het daadwerkelijk ingrijpen in de conditie van een object om deze te verduurzamen. Een behandeling kan bestaan uit reiniging, consolidatie van loszittende onderdelen, of stabiliseren van een constructie.

Behoudsmedewerker/Collectiebeheerder

De behoudsmedewerker of collectiebeheerder verricht onder leiding en verantwoordelijkheid van een conservator/beheerder van een museum(afdeling), archief of bibliotheek diverse verzorgende handelingen die zijn gericht op het behoud van collecties. De taken bestaan uit het toepassen van geautomatiseerde routines en het combineren van standaardprocedures ten behoeve van het hanteren, transporteren, conserveren, schoonmaken, in-en uitpakken van museale objecten of archivalia, boeken en grafiek. Het betreft beroepsgebonden vaardigheden en kennis waarmee de behoudsmedewerker met de juiste houding recht doet aan het historische en maatschappelijke belang van papieren en museale collecties.

Beschilderde oppervlakken in een historische binnenruimte

De restaurator Beschilderde oppervlakken in een historische binnenruimte conserveert/restaureert een beschilderd oppervlak op een ondergrond die onderdeel uitmaakt van het interieur van een gebouw. De HB-er werkt altijd vanuit de geschiedenis van het interieur, de context en de conditie van de andere materialen in dat interieur. In de planvorming waardeert en analyseert de HB-er het object: welke restauratieopties zijn er? De uitvoering zelf vereist onderzoek naar de conditie van het object, kleurhistorisch onderzoek en dikwijls samenwerking in een interdisciplinair verband.

Conserveren

Behouden, bewaren, verduurzamen; Werkzaamheden aan (onderdelen van) objecten of hun directe omgeving om verval te stoppen of dreigende aantasting te voorkomen met als doel handhaven van de aanwezige verschijningsvorm en behoud van informatie. Het in stand houden van het (deel)object zoals het door voorgaande generaties is achtergelaten door het minimaliseren van schade en verval. Ook het voorkomen van verlies van belangrijke kennis over de culturele objecten hoort daarbij. Conservering omvat uiteenlopende werkzaamheden die onder te verdelen zijn in passieve en actieve conservering.

Gerenommeerd atelier

Met gerenommeerd atelier wordt hier bedoeld: atelier in binnen-en buitenland met een goede reputatie binnen het vakgebied van de restauratoren. Deze reputatie wordt onderschreven en voorzien van een korte onderbouwing door ten minste twee Senior Registerrestauratoren niet zijnde directe collega’s.

Imiteren

Vervaardigen van een nieuw onderdeel in de oorspronkelijke vorm met gebruikmaking van nieuwe technieken en oorspronkelijke of modernere materialen.

Instandhouding

Het proces van voorbereiding en uitvoering gericht op het fysiek handhaven en laten functioneren van gebouwen of objecten en hun onderdelen door middel van conserveren, onderhouden, repareren, kopiëren, imiteren en verbeteren.

Kopiëren

Vervaardigen van een nieuw onderdeel in oorspronkelijke vorm met gebruikmaking van oorspronkelijke technieken en oorspronkelijke of gelijke(soortige) materialen.

Originaliteit

Het object is de oorspronkelijke versie en heeft de tijd doorstaan zonder restauratie. De sporen van ouderdom zijn mogelijk zichtbaar maar het werk bestaat uit zijn eigen materiaal.

Passieve conservering (ook wel: preventieve conservering)

Omgevingsbeheer met als doel het voorkomen van toekomstige verslechtering van materialen of artefacten, inclusief het zorgen voor geschikte omgevingsfactoren: het optimaliseren van klimaatcondities; de implementatie van veilige procedures voor het bewaren, het toepassen/gebruiken en de hantering van objecten met speciale aandacht voor beschermende maatregelen zoals bijvoorbeeld in een museum of bij verhuizingen een veilige opslag in depots met fysiek ondersteunende maatregelen en de juiste verpakkingsmiddelen voor transport. Pest management en risico management maken hier ook onderdeel van uit.

Praktijkervaring

De professionele werkervaring waarbij de restaurator in staat is kennis en handvaardigheid te combineren op zodanige wijze dat een restauratie kwalitatief juist uitgevoerd wordt.

Preventieve conservering

Zie passieve conservering.

Reconstrueren, reconstructie

Fysiek, virtueel of conceptueel een vroegere verschijningsvorm terugbrengen.

Repareren, reparatie

Herstellen, zo veel mogelijk plaatselijk, met zo weinig mogelijk middelen, zo mogelijk met hergebruik en dus zo weinig mogelijk vervanging, verandering of toevoeging (handeling wordt ook in het kader van onderhoud verricht).

Replica of facsimile vervaardigen

Het maken van exacte reproducties van driedimensionale objecten in dezelfde afmetingen, uit dezelfde materialen en zo mogelijk met hetzelfde gereedschap als gebruikt bij vervaardiging van het origineel om dezelfde uiterlijke verschijningsvorm en gebruiksmogelijkheden te bereiken.

Restauratie of restaureren (uitvoering)

Het geheel van ethisch verantwoordelijke handelingen aan een voorwerp dat is verouderd, beschadigd of gedeeltelijk verloren gegaan met het doel de cultuurhistorische en/of gebruikswaarde zo ver mogelijk te behouden. Het Restauratoren Register is te raadplegen voor diverse partijen zoals particulieren, werkgevers, instellingen, verzekeraars en overheid waarin inzichtelijk wordt wie een vakbekwaam restaurator is.

Reversibiliteit

De mate waarin de gevolgen van de behandeling en het resultaat volledig omkeerbaar zijn. Reversibiliteit is tegenwoordig een belangrijke (ethische) eis die vooraf aan de behandeling gesteld wordt. In de gevallen dat dit niet gerealiseerd kan worden kan men kiezen voor een als zodanig herkenbare toevoeging, die dankzij de herkenbaarheid (ook in documentatie) getraceerd kan worden en eventueel weer ongedaan kan worden gemaakt.

Vakbekwaamheid (vakbekwaam restaurator)

Een restaurator is een professional wiens voornaamste taak het conserveren en herstellen van materieel erfgoed is. De restaurator is vakbekwaam wanneer hij/zij bewust, op de juiste wijze en met gebruik van de juiste materialen, de conditie (incl. schade) van het materieel erfgoed kan analyseren, vervolgens de objecten kan conserveren of herstellen en van dit proces verslag doet. De restaurator doet zijn/haar werk conform de beroepsethiek die leidend is bij het professioneel omgaan met erfgoed, en kan de keuzeopties en beslissingen met betrekking tot het restauratieproces overbrengen aan alle betrokkenen. Hij/zij is zich echter bewust van de eigen beroepsmatige beperkingen. Hij/zij zal daarom het werk –als hij/zij onvoldoende kennis of vaardigheden heeft of onvoldoende resultaat kan behalen– doen in afstemming (in raad en daad) met collega’s of andere deskundig.